PAŃSTWOWA ŚREDNIA SZKOŁA TECHNICZNO-KOLEJOWA

Skorzystaj z aplikacji

Powstanie Państwowej Średniej Szkoły Technicznej w Radomiu jest ściśle związane z uruchomieniem i rozwojem Fabryki Broni, która potrzebowała wykwalifikowanych kadr. W marcu 1929 roku fabryka przekazała tereny pod budowę szkoły przy ul. T. Kościuszki, a już w październiku 1930 roku odbyło się uroczyste poświęcenie i uruchomienie warsztatów Szkoły Technicznej. Dwa lata później oddano do użytku budynek dydaktyczny, wzniesiony według projektu inż. Kazimierza Prokulskiego. 23 października 1932 roku miał miejsce akt poświęcenia budynku szkoły, którego dokonał prefekt ks. dr Henryk Kaszewski.

Tygodnik Radomski w 1932 roku pisał:

„ (…) nastąpiła uroczysta chwila poświęcenie gmachu urządzonego według nowoczesnych wymagań techniki”.

W nowym budynku znalazły siedzibę: Radomskie Towarzystwo Kursów Technicznych oraz Państwowa Średnia Szkoła Techniczna. Od początku istnienia placówki jej dyrektorem był mgr inż. Witalis Leon Mroczkowski, a po jego odejściu na emeryturę w 1938 roku, funkcję tę pełnił mgr inż. Bolesław Egiejman.

W tym samym roku zmieniona została nazwa szkoły na: Państwowe Szkoły Przemysłowe, ale w powszechnym użyciu wciąż posługiwano się starą nazwą – Szkoła Techniczna.

Uczniowie i nauczyciele Państwowej Średniej Szkoły Techniczno – Kolejowej

Grono pedagogiczne Państwowej Szkoły Przemysłowej. Styczeń 1939 r.

1 września 1939 roku nie rozpoczęto nowego roku szkolnego, z powodu wybuchu II wojny światowej. Część nauczycieli została zmobilizowana do Wojska Polskiego i uczestniczyła w wojnie obronnej. Po kilku dniach od wybuchu wojny do Radomia zaczęły napływać wycofujące się jednostki Wojska Polskiego wraz z rannymi, wówczas szkołę zamieniono na szpital polowy. Część klas stała się salami szpitalnymi, a w sali gimnastycznej urządzono salę operacyjną. Po zajęciu Radomia przez wojska niemieckie 8 września 1939 roku w szkole przez pewien czas kwaterowali żołnierze Wehrmachtu. W 1940 roku zarządzeniem niemieckich władz okupacyjnych przywrócono w Generalnym Gubernatorstwie szkolnictwo na poziomie powszechnym i zawodowym. Otwarto również Szkołę Techniczną, jako szkołę zawodową, która miała kształcić wykwalifikowanych pracowników potrzebnych okupantowi w budownictwie i przemyśle m.in. w Fabryce Broni, która produkowała wówczas na potrzeby armii niemieckiej. Była to jedyna na terenie dystryktu radomskiego średnia szkoła męska – „Staatliche Gewerbeschule in Radom”, o trzyletnim profilu mechanicznym, budowlanym i drogowym.

Na zajęcia wróciła większość uczniów uczęszczających do szkoły przed wybuchem wojny, gdyż szkoła chroniła przed obowiązkiem przymusowej pracy, który obejmował wszystkich Polaków od 16 roku życia, a także przed wywózką na roboty do Niemiec. Ponadto uczniowie otrzymywali karty żywnościowe, takie jak pracownicy. Kierownictwo szkoły starało się przyjąć jak najwięcej młodzieży, aby w ten sposób dać im szansę na przeżycie wojny. Nauka w szkole odbywała się w godzinach od 8.00 do 20.00. Mimo zagrożeń ze strony okupanta, uczniowie szkoły angażowali się w działalność konspiracyjną. Większość z nich należała do „Szarych Szeregów”. Byli to głównie harcerze działający przed wojną w szkolnej 7. Radomskiej Drużynie Harcerskiej. Wśród nich byli m.in. drużynowy i podharcmistrz Tadeusz Olejarski ps. Wolny, który poległ w powstaniu warszawskim, czy Jan Sońta ps. Ośka, późniejszy legendarny dowódca oddziału partyzanckiego Batalionów Chłopskich.

Lista ofiar wojny i okupacji, nauczycieli, absolwentów i uczniów Państwowej Średniej Szkoły Technicznej Kolejowej, Państwowych Szkół Przemysłowych i Radomskiego Towarzystwa Kursów Technicznych, którą udało się dotychczas ustalić obejmuje 94 nazwiska. Po zakończeniu okupacji niemieckiej szkołę odbudowano wspólnymi siłami uczniów, nauczycieli i rodziców. Dzięki ich ogromnemu zaangażowaniu, 1 września 1945 roku odbyło się uroczyste rozpoczęcie nowego roku szkolnego. Decyzją władz oświatowych od 31 grudnia 1950 roku z Państwowych Szkół Przemysłowych zostały wyodrębnione trzy niezależne placówki oświatowe. Wydział budowlany stał się Technikum Budowlanym, wydział drogowy – Technikum Drogowym, a wydział mechaniczny – Technikum Mechanicznym.

Państwowa Szkoła Średnia Techniczno – Kolejowa